To zdanie, zacytowane za księdzem Tischnerem przez profesora Tadeusza Gadacza, przewijało się przez wszystkie dni konferencji tischnerowskiej, poświęconej szansom i nadziejom polskiej szkoły. Odbyła się ona w Łopusznej w dniach 20-22 września 2024r. i zgromadziła ponad stu nauczycieli i wychowawców z całej Polski, głównie ze szkół noszących imię ks.prof.Józefa Tischnera. Lista zaproszonych gości – wykładowców była imponująca. To prof. Tadeusz Gadacz, małopolska kurator oświaty dr Gabriela Olszowska, mgr Marta Cienkowska z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, mgr Maryla Cygan, dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Pszczynie, prof. Marek Kaczmarzyk, neurodydaktyk z Uniwersytetu Śląskiego, lek.med. Maciej Jachymiak, psychiatra z Centrum Zdrowia Psychicznego w Nowym Targu, mgr Mariusz Budzyński z Instytutu Tutoringu Szkolnego we Wrocławiu. Nad całością czuwali i kierowali debatą prezes Stowarzyszenia Drogami Tischnera Kazimierz Tischner, mgr Barbara Bandoła i ks. dr Przemysław Bukowski.
Piątkowy wieczór to spotkanie w ramach bloku tischnerowskiego z profesorem Tadeuszem Gadaczem, uczestnikiem wykładów ks.Tischnera i jego bliskim współpracownikiem od 1972 roku. Swoje przemyślenia zatytułował „Mój mistrz ks. prof. Józef Tischner”. Zaś w drugim swoim wykładzie skoncentrował się na potrzebie krytycznego myślenia w czasach bezmyślności, zwrócił uwagę na szczególną rolę szkoły i jej obowiązek uczenia myślenia krytycznego. Nie zabrakło barwnych anegdot związanych z księdzem Tischnerem.
Na zakończenie dnia swoimi refleksjami z niedawno zorganizowanego w Odporyszowie Pierwszego Tischnerowskiego Kampusu Młodych podzielił się ks. Przemek Bukowski, jeden z jego pomysłodawców i aktywny uczestnik.
Sobota to swoisty „blok szkolny”. Wszyscy wykładowcy poruszali wiele problemów współczesnej szkoły i próbowali odpowiedzieć na pytanie w jakim kierunku zmierza edukacja i jakie są szanse na mądrą i efektywną pracę z młodym pokoleniem. Barbara Bandoła z pozycji dyrektora szkoły i samorządowca podkreśliła wagę służebności wszystkich organów oświaty i nadzoru pedagogicznego wobec szkoły i poprawnych relacji na linii uczeń – nauczyciel jako zasadniczego fundamentu jej funkcjonowania. Maryla Cygan skoncentrowała się na wyzwaniach współczesnej szkoły w kontekście trudności psychologicznych, rozwojowych i emocjonalnych uczniów. Zwróciła uwagę na częste zaburzenia psychotyczne i depresyjne u dzieci, na fobie szkolne. Wiele emocji wywołały wykłady Gabrieli Olszowskiej, która z doświadczenia nauczyciela – polonisty, dyrektora szkoły, a obecnie kuratora oświaty poruszyła temat oceniania w szkole. Podkreśliła wagę oceniania kształtującego; uświadamiania uczniowi, co zrobił dobrze, co źle, jak może to poprawić i w jaki sposób. Zdecydowanie opowiedziała się przeciw ocenianiu cyfrą.
Przyszłością edukacji kulturalnej i artystycznej w Polsce zajęła się Marta Cienkowska akcentując rolę nauczycieli w edukacji kulturalnej zwłaszcza uczniów z małych miejscowości (wspominając przy tej okazji swoją polonistkę). Marek Kaczmarzyk rozwinął temat autorytetu z perspektywy ewolucji kultury, a Maciej Jachymiak pochylił się nad problemem wypalenia zawodowego, które WHO od 2019 roku klasyfikuje jako zaburzenie i jest syndromem wywołującym m.in. depresję i nerwicę. Podkreślił konieczność dbania o zdrowie psychiczne. Na zakończenie sobotniego „bloku szkolnego” głos zabrał Mariusz Budzyński mówiąc o nauczycielu – tutorze i budowaniu relacji na linii nauczyciel – uczeń jako kluczu do tutoringu. Wieczorem uczestnicy konferencji zanurzyli się w góralszczyźnie dzięki dr Stanisławie Trebuni – Staszel i mgr Bartłomiejowi Koszarkowi z dziećmi. Była muzyka, śpiew i recytacja. Było też wzruszające wspomnienie zmarłego trzy dni przed konferencją Józefa Koszarka „Benkowego” (prywatnie taty Bartka Koszarka), ludowego artysty z Bukowiny Tatrzańskiej. Mogliśmy obejrzeć imponującą kolekcję jego wyrobów rękodzielniczych, wśród nich góralskie opaski, noże, zapinki. Teraz dzieło Józefa Koszarka kontynuuje jego wnuk Benedykt, który przez kilka lat pomagał swojemu dziadkowi i uczył się rzemiosła.
Po niedzielnej mszy świętej udaliśmy się do Gminnego Ośrodka Kultury w Łopusznej, realizując blok „Spotkanie z Tischnerem i jego filozofią” gdzie serdecznie powitały nas Józefa Kuchta jego wieloletnia dyrektorka oraz Małgorzata Głowacz, prezes Związku Podhalan. Był też regionalny zespół wokalno – muzyczny. Pani Kuchta wspominała swoje relacje z księdzem Tischnerem, przytaczała wiele anegdot. Następnie obejrzeliśmy film pt. „Jegomość Tischner i jego filozofia po góralsku” i mogliśmy porozmawiać z jego reżyserem Arturem Wiąckiem „Baronem” o okolicznościach powstania filmu, doborze aktorów i sytuacjach towarzyszących nagrywaniu poszczególnych odcinków. Spotkaniu towarzyszyła kapela góralska Trebunie Tutki oraz wirtuoz skrzypiec, Kuba Staszel. Była też możliwość zwiedzenia „Tischnerówki”. W przerwie Koło Gospodyń Wiejskich serwowało smakowite regionalne potrawy, ciasta, kawę i herbatę.
Żegnając uczestników konferencji Kazimierz Tischner zwrócił się do nas słowami swojego brata, księdza Józefa Tischnera prosząc, abyśmy wrócili do domów „z poszerzonym sercem”.
Maria Żurek
