W Górach gorące serca mieszkańców biją,
Swoją miejscowość kochają, dumnie się przyznają.
Łopuszna wśród szczytów górskich skryta,
pałac i historia, która nas zachwyca.
Przybywaj tu, odkrywaj uroki tej krainy,
Góralska kultura, tradycje wspaniałe i wspomnienia.
W Łopusznej dusza odpoczywa, serce się raduje,
To miejsce, gdzie przyroda i historia się splatają.
Wiersz o Łopusznej, autor – sztuczna inteligencja (P. Kak)
Decyzją Senatu RP rok 2023 ogłoszony został Rokiem Mikołaja Kopernika w rocznicę pięćset pięćdziesiątych urodzin i czterysta osiemdziesiątą rocznicę jego śmierci. W związku z tym Stowarzyszenie Drogami Tischnera postanowiło zorganizować konferencję dla nauczycieli i wychowawców pod hasłem „Od Kopernika do sztucznej inteligencji”. Odbyła się ona w Łopusznej w dniach 22-24 września; uczestniczyło w niej osiemdziesiąt osób z całej Polski.
Spotkanie rozpoczęło się wykładem ks. prof. Michała Hellera, który wychodząc od systemu ptolemejskiego poprzez teorię heliocentryczną Kopernika aż do osiągnięć Keplera i Newtona próbował przybliżyć nam skomplikowaną strukturę Wszechświata. W dyskusji po wykładzie prowadzonej przez redaktora Wojciecha Bonowicza padło wiele pytań dotyczących obrazu Wszechświata obecnie; na wiele z nich naukowcy nie mają jednoznacznej odpowiedzi.
Zagadnieniem pochodzenia człowieka, nawiązując do teorii ewolucji, zajął się w swoim wykładzie prof. Łukasz Kwiatek z Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych UJ. Mogliśmy wraz z nim prześledzić zmiany ewolucyjne na przestrzeni milionów lat i spróbować odpowiedzieć na tytułowe pytanie wykładu: „Człowiek i zwierzę – gdzie przebiega granica”?
Kwestię roli samokontroli w życiu człowieka poruszył prof. Edward Nęcka, rektor Wyższej Szkoły Europejskiej w Krakowie specjalizujący się w psychologii poznawczej. Według niego samokontrola to zdolność osiągania ważnych celów w warunkach konfliktu wewnętrznego. Podstawowym konfliktem w naszym życiu jest konflikt pomiędzy tym, co tu i teraz, a tym co później, ale bardziej wartościowe. Omówił również procesualny model samokontroli. Zdolność do samokontroli jest dziedziczna w 20-30%, reszta jest wypracowana. W drugim swoim wykładzie próbował odpowiedzieć na pytanie „Jak sztuczna inteligencja wpływa na nasze życie”? Omówił trzy fazy rozwoju sztucznej inteligencji. Jej twórcom przyświecają cele: inżynierski, poznawczy i filozoficzny. W dyskusji poruszano głównie problem, czy sztuczna inteligencja nas nie zdominuje i jakie niesie zagrożenia.
Niewątpliwie ważnym punktem konferencji był wykład Mariusza Budzyńskiego, dyrektora merytorycznego Instytutu Tutoringu Szkolnego we Wrocławiu „Tutoring szkolny jako pedagogika dialogu” oraz refleksje nauczycieli – tutorów ze szkoły tischnerowskiej w Wałczu. Po omówieniu założeń podstawowych programu ALA (eksperyment szkolny w Autorskich Liceach Artystycznych i Akademickich) wykładowca skupił się na różnicach między ALA, a szkołą tradycyjną. Tutoring to indywidualizacja, dialog i zasoby (mocne strony) ucznia. W tutoringu ważny jest dialog wychowawczy, ten element wcielają w swojej szkole tutorzy z Wałcza. Opowiedzieli o swoich doświadczeniach związanych z wdrażaniem tutoringu w sferze wychowawczej. W burzliwej dyskusji nauczyciele odnosili się do założeń tutoringu, dzielili się swoimi refleksjami i obawami. Dzień zakończył się spotkaniem przy muzyce góralskiej w wykonaniu kapeli rodzinnej Trebunie-Tutki.
„Co słychać we Wszechświecie”? na to pytanie próbowali odpowiedzieć w swoich niedzielnych wykładach: dr hab. Paweł Staszel z punktu widzenia naukowca – fizyka jądrowego oraz prof. Stanisława Trebunia – Staszel i Anna Trebunia – Wyrostek z punktu widzenia antropologa, etnologa i religioznawcy. Szczególnie fascynująca była ludowa wizja świata mieszkańców Podhala, ich wiara w to, że świat ziemski splata się ze światem nadprzyrodzonym.
Mikołaj Kopernik, jego osiągnięcia umożliwiły start współczesnej fizyce; dziś żyjemy w nowej erze jeżeli chodzi o rozwój sztucznej inteligencji i jest to początek przełomu, którego końca nie znamy.
Maria Żurek
