W świecie księdza profesora Józefa Tischnera
Rok 2020 będzie dla nas bardzo ważny. Przygotowania do obchodów 20. rocznicy śmierci naszego patrona (28.06.2000r.) rozpoczęliśmy zorganizowaną w Łopusznej w dniach 10-12 stycznia ogólnopolską konferencją dla nauczycieli, wychowawców i sympatyków Stowarzyszenia „Drogami Tischnera”. Wydarzenie objęli patronatem prof. Anna Siewierska-Chmaj, rektor Wyższej Szkoły Europejskiej w Krakowie; prof. Zbigniew Stawrowski, dyrektor Instytutu Myśli Józefa Tischnera w Krakowie oraz mgr Jan Smarduch, wójt gminy Nowy Targ.
Wystąpienia zaproszonych gości oraz refleksje uczestników spotkania koncentrowały się wokół sylwetki ks. Tischnera i były próbą odpowiedzi na pytanie „Co nam dał Tischner?”
W piątkowe popołudnie i wieczór obejrzeliśmy filmy dokumentalne ze zbiorów Kazimierza Tischnera, których bohaterami byli ks. Tischner i osoby z nim współpracujące, a także jego sąsiedzi i bliscy z Łopusznej. Zobaczyliśmy jak wielkim autorytetem dla wielu osób był Tischner, a z drugiej strony jego samego i jego postrzeganie świata i bieżących wydarzeń w wywiadach telewizyjnych z lat 80-tych i 90-tych ubiegłego wieku.
Spotkania w kolejnym dniu konferencji poprowadził prof. Piotr Kłodkowski.
A rozpoczęliśmy od wspomnień „W rodzinie Szkół Tischnerowskich” dotyczących głównie zlikwidowanych gimnazjów im. ks. prof. Józefa Tischnera. Prezentacje multimedialne i wystąpienia nauczycieli ukazały wspaniały dorobek tych szkół. Wzruszający był film z uroczystości przekazania sztandarów wygaszonych placówek do Izby Pamięci ks. Tischnera w Łopusznej. Z części regionalnej, poprowadzonej przez Stanisławę Trebunię –Staszel i Bartka Koszarka dowiedzieliśmy się czym jest góralska szkoła cyfrowania czyli zdobienia. Cyfra to numer, ale i zdobienie. Dokąd zmierza świat? Czy stajemy się cyfrą? A może spróbujmy cyfrować czyli ozdabiać świat? Poznaliśmy też w tej części wiele anegdot związanych z ks. Tischnerem, posłuchaliśmy muzyki i śpiewu góralskiego.
Niezwykłymi gośćmi naszej konferencji byli aktorzy z Teatru Witkacego w Zakopanem z jego dyrektorem, Andrzejem Dziukiem. Wysłuchaliśmy recitalu pieśni zadedykowanych księdzu Tischnerowi w wykonaniu Doroty Ficoń, a dyrektor Dziuk wspominał swoje spotkania z Tischnerem. Na zakończenie przekazał Kazimierzowi Tischnerowi drobne upominki z logo teatru oraz grafiki Ewy Berbeki, które w niedzielę zostały zlicytowane, a uzyskana kwota 340 zł przekazana na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Swoją obecnością zaszczycił nas prof.Jerzy Trela, aktor teatralny i filmowy, alter ego samego Tischnera, wykładowca, rektor, znakomicie operujący gwarą góralską. Zaprezentował fragmenty tischnerowskiej „Filozofii po góralsku” oraz wiersz Juliana Tuwima „Sokrates tańczący”.
W przestrzeń obcowania z Tischnerem wprowadzili nas kolejni goście: prof. Jacek Filek i red. Jacek Żakowski, którzy skoncentrowali się na swoich pierwszych, najważniejszych dla nich spotkaniach z księdzem Tischnerem. Jacek Żakowski odsłonił kulisy powstania książki „Między panem a plebanem” będącej zapisem rozmowy redaktora z Józefem Tischnerem i Adamem Michnikiem. Zaś prof. Mieczysław Ronkowski wspominał swoje spotkanie z księdzem Tischnerem w Gdańsku i rolę, jaką odegrał w życiu jego rodziny. Swoimi doświadczeniami w relacjach z księdzem Tischnerem podzielili się również z nami prof. Zbigniew Stawrowski i dr Adam Workowski. Dla ich obu najważniejsze były w tych spotkaniach lata 80-te, kiedy kształtowali swój światopogląd, chociaż czasami „w zwarciu” z Tischnerem. Dzień zakończyliśmy mszą świętą odprawioną przez ks. Piotra Kossakowskiego, który w kazaniu skoncentrował się na kwestii kościoła Tischnera. „Idźmy przez świat dobrze czyniąc, nie potępiając bliźnich”.
Na pytanie Quo vadis szkoło? próbowali w niedzielne przedpołudnie odpowiedzieć prof. Piotr Kłodkowski, który poruszył kwestię roli nauczyciela w kształtowaniu osobowości ucznia, a także prof. Anna Mlekodaj w wystąpieniu dotyczącym roli szkoły w transformacji dziedzictwa. Burzliwą dyskusję sprowokowali dr Jerzy Lackowski i dr Stanisław Kowal rozmową na temat filozofii spotkania w praktyce pedagogicznej. Stawiali pytania jak zhumanizować szkołę, jak się porozumieć z drugim człowiekiem (dyrektorem, innym nauczycielem, uczniem, rodzicami), jak budować autorytet nauczyciela. Podkreślali kwestię personalizacji relacji w szkole. A na postawione pytanie odpowiedzieli, że szkoła powinna zmierzać tam, dokąd poprowadzą ją dobrzy nauczyciele, którzy stworzą perspektywy rozwoju uczniom. Zaproszony na konferencję Jan Smarduch, wójt gminy Nowy Targ opowiedział o roli samorządu lokalnego w modernizacji szkół, nie unikał też kwestii finansowania oświaty z budżetu gminy.
Rozstawaliśmy się ze świadomością, że przed nami jeszcze kilka ważnych w tym roku spotkań na „drogach Tischnera”. Najbliższe w marcu, w Łopusznej, na II Tischnerowskich Dniach Skupienia. Do zobaczenia!
Maria Żurek
Zobacz również
